Bu yıl, 1 Mayıs konuşmamı Kopenhag’daki ünlü “Fælledparken Konuşma Taşı”nda yaptım. Etkinlik, TV0 ve Det Poetiske Bureaus Forlag tarafından düzenlendi.
1 Mayıs konuşmam:
“Bugün burada durmak benim için büyük bir onur.
Şu anda tarihi bir yerdeyim. Bu, tarihi bir anıt. Bu, bir konuşma kürsüsü, bir “Konuşma Taşı”.
Bu granit bloktan oluşan Konuşma Taşı, 1910’da buraya yerleştirildiğinden bu yana birbirinden çok farklı isim ve seslerin kürsüsü oldu.
Ve şimdi de benim için.
Benim için ”Fælledparken’deki bu Konuşma Taşı”, işçilerin tarihini ve DUYULMA hakkını hatırlatan önemli bir tarihi anıttır.
— Tam da burada; başbakan Thorvald Stauning o ünlü sözünü: “Stauning mi yoksa Kaos mu?” söylemişti.
— Tam da burada; Anker Jørgensen — ki o benim Danimarka’daki siyasi idolümdür — petrol krizi sırasında işçilerin daha fazla hakkı için mücadeleyi başlatmıştı.
— Tam da burada; sendikalar, hepimiz için 8 saatlik iş günü, tatil hakkı, adalet ve iş piyasasında eşitlik mücadelesini başlattılar.
— Tam da burada; Mogens Glistrup vergi, göç ve iltica politikalarını eleştirdi, fakat halkın tepkisiyle karşılaşmış ve ”Konuşma Taşı” kürsüsünü terk etmişti.
— Tam da burada; Holger K. Nielsen “Holger ve eşi Birliğine hayır diyor” dediğinde halk tarafından alkışlanmış, ama ertesi yıl aynı yerde, AB politikasındaki büyük değişikliği nedeniyle halkın tepkisiyle karşılaşmıştı.
— Ve yine burada, günümüz siyasetçileri defalarca ”Konuşma Taşı”na çıktı.
Ancak ne yazık ki, onların politikaları, dünyadaki birçok demokrasiler için ilham kaynağı oluşturan ve benzeri olmayan Danimarka-İskandinav refah modeli politikalarını baltaladı. Ve bugün ticaret savaşları, ABD’den bir adam tarafından başlatıldı – tıpkı Grönland, Kanada ve Panama’ya dair diğer çılgın arzuları gibi.
Ama… tüm bu karanlık bulutlara, zorbalara ve demokratik olmayan hükümetlere rağmen – ki aslında dünyamız bir masal dünyası olabilirdi – Umuyorum ki, bütün bu zor şart ve ihitmallere rağmen, gelecek kuşaklara mutluluk ve barış dolu bir dünya kurabiliriz; tıpkı masallarda olduğu gibi.
Şimdi de, “Aşkımın Bir Fidesi” şiir kitabımdan günün anlam ve önemine uygun düşebilecek bazı şiirler okumak istiyorum.
⸻
PROFİLİM:
1969’da gelen bir misafir işçinin oğluyum.
İşaret dili, Kürtçe, Türkçe ve Danca düşünüyor ve rüya görüyorum; şiirlerim de bu dillerde dile geliyor. En büyük umudum, bu dört dilde hayallerden bir dünya örmek ve aynı rüyayı dört dilde görebilmek.
⸻
GÖĞÜN TEL ÖRGÜSÜ
Yeryüzünde el değen her şey tapulu
Ay ve Mars bile sahiplenilmiş durumda.
Gökyüzü şimdilik tapulu değil diyecek oluyorum,
fakat;
başımızın üzerinden çekilen tel örgülerden
o da sahibinden tapulu.
⸻
EZİYETÇİME
Esir işçiliğimden,
bakışlarını kaçırabilirsin.
Fakat;
terimin kokusunun
siyah vicdanına sızmasına
engel olamazsın
⸻
BOZUK DÖNGÜ
Bu gece aç gidiyor gözlerim yatağa
gözümün perdesinde;
sabah gazetesinin küpürü:
Kuyrukta bir tas yemek için duran
bir deri bir kemik
aç solgun yüzlü
bakan iki göz
bir çocuğun fotoğrafı
kazınıyor zihnime.
Çaresizlik: Yoksulluk mu yoksa kader mi?
Ne okuduğumu bilemeden
kayıyor gözlerim başlığa;
”yüzde 1, varlığın yüzde 46’sına sahip. ”
Bu gece aç gidiyor gözlerim yatağa
zihnimin en kuytu köşesinde;
aynı fotoğraf ve o iki göz.
Yoksullukla solan hayaller.
Yoksulluğun çaldığı gelecek bu işte
Garibim, açlıktan yediği bir lokma yemeğin
tadını alamamıştır
diye geçiriyorum zihnimden.
Bu gece aç gidiyor gözlerim yatağa
Bu gece rüyamda;
zihnim çöken bir karanlık
zihnim kusan bir bulantı
zihnim binbir parçam.
Bu gece aç gidiyor gözlerim yatağa
neden sonra zihnimin en kuytu köşesinden bir ses:
Coğrafya kader degildir
olmaz olsun bu kader
kalk isyan et
dünyada var olmuş;
eğer erişmezsen ona, neye yarar
var olan dengesizliğe, adaletsizliğe inat
yıka dünyayı bir baştan iyilik sularıyla.
⸻
© Orhan Doğru, 1 Mayıs 2025, Fælledparken – Kopenhag
NOT: Şiir kitabım, Henrik Bodholdt tarafından sesli kitap olarak seslendirildi. eReolen.dk adresinden, En stikling af min kærlighed : digte | eReolen linkinden dinleyebilirsiniz.
Tüm kitaplarımı eReolen’de ücretsiz olarak e-kitap formatında okuyabilir, bazılarını da sesli kitap olarak dinleyebilirsiniz. Ayrıca kütüphanelerden fiziksel olarak kitaplarımı ödünç alabilir veya internetten satın alabilirsiniz.
