Diyarbakır, 8 Eylül 2025
Diyarbakır’ın Ergani ilçesindeki 12 bin yıllık Çayönü Tepesi’nde, 9 bin 500 yıllık kamusal yapı gün yüzüne çıkarıldı.
Ergani’de 1964 yılında başlayan ve aralıklarla süren kazılar, Çayönü Tepesi’nin uygarlık tarihindeki önemini ortaya koymayı sürdürüyor. Göçebelikten yerleşik yaşama geçişin, tarım ve hayvancılığın ilk adımlarının atıldığı bölgede, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun başkanlığında yürütülen çalışmalarda yeni bulgulara ulaşıldı.
Kazıların doğu kesiminde ortaya çıkarılan yaklaşık 9 bin 500 yıllık özel nitelikli “Kamusal Yapı”nın, geçmişte toplantı, ortak etkinlikler ya da ritüel amaçlı kullanıldığı değerlendiriliyor.
“Yaklaşık 150–200 yıl kullanılmış olabilir”
Doç. Dr. Sarıaltun, yapının en az iki evreye sahip olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Kamusal yapının günümüzden 9 bin 500 yıl önceye ait olduğunu öngörüyoruz. Yapı yaklaşık 150–200 yıl kullanılmış olabilir. En az dört kez taban boyasının yenilendiğini biliyoruz. Çayönü’nün diğer konutlarından farklı olarak kamuya ait bir yapı özelliği taşıyor.”
Kırmızı taban dikkat çekti
Yapıda kırmızı tonlarının hâkim olduğu taban boyası bulundu. Sarıaltun, “Çayönü’nde bugüne kadar boyalı taban görülmemişti. Bu yönüyle özel bir örnek. Boyanın, dağlık alanlarda elde edilen aşıboyası veya kırmızı kil malzemeden yapılmış olabileceğini düşünüyoruz. Analizlerle kesinleştireceğiz” dedi.
Uygarlık tarihine ışık tutuyor
Sarıaltun, yapının M.Ö. 7600–7500 yıllarına tarihlendiğini belirterek, “Bu yapı, 9 bin 500 yıl önce insanların nasıl bir yaşam sürdüğünü tanımlaması açısından büyük değer taşıyor” ifadelerini kullandı.
Yazan: Faruk Yımaz
Kaynak: Anadolu Ajansı
