Kopenhag, 25 Eylül 2025
| Büyük Danimarka şirketlerinden gelen son toplu işten çıkarma duyurularını büyük bir endişeyle takip ediyoruz. AB vatandaşları, Danimarka’nın flexicurity modeli sayesinde daha güçlü sosyal korumalara ve alternatif istihdam olanaklarına daha kolay erişim imkânına sahipken; AB dışından gelen çalışanlar işlerini kaybettiklerinde çok daha ağır sonuçlarla karşı karşıya kalmaktadır. Oturum ve çalışma izinleri doğrudan işlerine bağlı olduğundan, bir işten çıkarma kısa sürede yasal statünün kaybına, zorunlu geri dönüşe ve tüm aileler için büyük bir hayat düzeni bozulmasına yol açabilmektedir. Bu durum, AB dışından gelen expatların sadece geçim kaynaklarını değil, aynı zamanda evlerini, topluluklarını ve Danimarka toplumuna katkıda bulunma imkânlarını da kaybetmeleri anlamına gelmektedir. TEID olarak şirketlerden aşağıdaki temel noktaları dikkate almalarını ve beklentilerimizi vurgulamak isteriz: Kapsamlı değerlendirme: İşten çıkarma kararları yalnızca mevcut iş gücüyle sınırlı düşünülmemeli, aynı zamanda şirketin uzun vadeli itibarı, küresel yetenek çekme kapasitesi ve Danimarka’daki kronik yetenek açığı üzerindeki etkileri de göz önünde bulundurulmalıdır. Aile ve kişisel durumların dikkate alınması: Aile yapıları (çocukların eğitimi, eşlerin istihdamı, aynı şirkette birden fazla aile üyesinin çalışması vb.) hesaba katılmalıdır. Örneğin, eşlerin veya aile üyelerinin aynı anda işten çıkarılmaması ya da işten çıkarmaların okul döneminin bitimine ertelenmesi, yaşanacak mağduriyetleri ciddi ölçüde azaltacaktır. Oturum statüsünün etkisi: AB dışı çalışanlar, oturum ve çalışma izni düzenlemeleri nedeniyle ilave kırılganlıklarla karşı karşıyadır. Bu farklılıklar olumsuz ayrımcılığa yol açmamalı; aksine özel koruma ve destek mekanizmaları geliştirilmelidir. Danimarka’da kalış süresi: Uzun yıllardır Danimarka’da yaşayan ve ülkeye katkıda bulunan çalışanlar, entegrasyonları ve uzun vadeli emekleri dikkate alınarak daha hassas bir şekilde değerlendirilmelidir. Adil ve insani çözümler: Geçiş dönemleri, garden leave, görev veya maaş uyarlamaları, gönüllü ayrılık programları, adil kıdem tazminatları, yeniden istihdam destekleri (kariyer koçluğu, dil desteği, iş arama yardımı) gibi seçenekler sağlanmalıdır. Yer değişikliği ve geri dönüş desteği: Ülkelerine dönmek veya başka bir yere taşınmak zorunda kalan uluslararası çalışanlara hem finansal hem de lojistik destek (örneğin taşınma masrafları, seyahat, aile düzenlemeleri) verilmelidir. Şeffaflık ve katılım: Karar alma süreçlerine uluslararası çalışan temsilcileri, expat dernekleri dahil edilmeli ve etki analizleri kamuoyuyla paylaşılmalıdır. Bizler diğer derneklerle birlikte bu süreci yakından takip edeceğiz. Uluslararası çalışanların adil bir şekilde muamele görmesini sağlamak amacıyla ilgili kurumlarla diyaloğa girmeye ve iş birliği yapmaya hazırız. Saygılarımızla, Türk Ekspatlar Derneği TEID (Kâr Amacı Gütmeyen Dernek) www.teid.dk |
