Kopenhag, 30 Eylül 2025
ABD Başkanı Donald Trump, 29 Eylül 2025 tarihinde İsrail ve Hamas arasındaki çatışmayı sona erdirmeyi hedefleyen 20 maddelik yeni bir barış planını açıkladı. Plan, Gazze’nin yeniden inşasını ve silahsızlandırılmasını öngörüyor.
Planın 20 Maddesi
- Gazze’nin Silahsızlandırılması: Gazze, terör tehdidi oluşturmayan, deradikalize edilmiş bir bölge haline getirilecektir.
- Gazze’nin Yeniden İnşası: Gazze, halkının yararına olacak şekilde yeniden inşa edilecektir.
- Ateşkes ve Savaşın Sona Ermesi: Taraflar anlaşmayı kabul ederse, savaş derhal sona erecek ve tüm askeri operasyonlar durdurulacaktır.
- Rehinelerin Serbest Bırakılması: İsrail, anlaşmayı kabul ettikten sonraki 72 saat içinde tüm rehineleri, ölü ve sağ, serbest bırakacaktır.
- Filistinli Tutukluların Serbest Bırakılması: İsrail, 1.700 Gazze vatandaşı tutukluyu ve 250 ömür boyu hapis cezası almış mahkûmu serbest bırakacaktır. Her bir İsrailli rehin için, 15 Filistinli’nin cenazesi serbest bırakılacaktır.
- Silah ve Mühimmat Akışının Engellenmesi: Gazze’ye silah ve mühimmat girişinin engellenmesi sağlanacak ve insani yardımlar güvenli bir şekilde ulaştırılacaktır.
- İsrail’in Gazze’den Çekilmesi: İsrail, Gazze’yi işgal etmeyecek veya ilhak etmeyecek; askeri operasyonları durduracak ve bölgenin güvenliği için uluslararası bir güç kurulacaktır.
- Hamas’ın Silahsızlanması ve Dağıtılması: Hamas, silahsızlanacak ve dağıtılacaktır. Silahsızlanmayı kabul eden üyelerine af teklif edilecek ve isteyenler için güvenli geçiş sağlanacaktır.
- Uluslararası Barış Gücü: Gazze’de güvenliği sağlamak için uluslararası bir barış gücü kurulacaktır.
- Geçiş Hükümeti Kurulması: Gazze’de, Hamas’tan bağımsız, uluslararası denetim altında bir geçiş hükümeti kurulacaktır.
- Ekonomik Kalkınma ve Yatırım: Gazze’nin yeniden inşası için büyük ölçekli insani yardım ve altyapı projeleri başlatılacak; özel ekonomik bölgeler oluşturulacak ve bölgeye yatırım çekilecektir.
- Hamas’ın Geleceği: Hamas, bu planın içinde yer almayacak ve gelecekteki yönetimde yer alması engellenecektir.
- Filistin Devleti Perspektifi: Plan, Filistin için bağımsız bir devlet kurma yolunu doğrudan sunmuyor. Filistin Yönetimi’nin reform yapması ve dinler arası diyaloğu teşvik etmesi durumunda süreç başlatılabilir.
- Uluslararası Denetim: Gazze’deki geçiş hükümeti ve yeniden inşa süreci uluslararası denetçiler tarafından izlenecektir.
- Hamas’ın Silahlarının İmhası: Hamas’ın tüm silahları imha edilecek ve bölge silahsızlandırılacaktır.
- İnsani Yardımın Artırılması: Gazze’ye yönelik insani yardım artırılacak ve sağlık, eğitim ile altyapı hizmetleri iyileştirilecektir.
- Uluslararası Destek: Plan, BM ve diğer uluslararası kuruluşlar tarafından desteklenecek ve izlenecektir.
- Güvenlik Garantileri: Taraflar arasında güvenlik garantileri sağlanacak ve ihlaller için yaptırımlar uygulanacaktır.
- Uluslararası İzleme Mekanizması: Planın uygulanmasını izlemek ve denetlemek için uluslararası bir mekanizma kurulacaktır.
- Kalıcı Barış İçin Diyalog: Taraflar arasında kalıcı barışın sağlanması için sürekli bir diyalog süreci başlatılacaktır.
Trump’ın bu yeni barış planı, 2020’deki “Yüzyılın Anlaşması”ndan farklı olarak, Gazze’nin yeniden inşasına ve silahsızlandırılmasına odaklanıyor. Ancak, Hamas’ın bu planı kabul edip etmeyeceği ve Filistin halkının bu sürece nasıl dahil edileceği gibi sorular hâlâ yanıt bekliyor. Bu nedenle, planın uygulanabilirliği ve kalıcı barışa katkı sağlayıp sağlamayacağı konusunda uluslararası toplumda farklı görüşler bulunmaktadır.
Kaynaklar:
