İstanbul, 14 Ekim 2025
Bugün Türkiye’de sosyal medya, özellikle X platformu, yine bir kripto fırtınasıyla
çalkalanıyor. Gündemdeki iddia sarsıcı: Kripto piyasasında yaşanan son çöküşten yalnızca 30
dakika önce short pozisyon açıp 80 milyon dolar kazanan kişinin, ABD Başkanı Donald
Trump’ın oğlu Barron Trump olduğu öne sürülüyor. Bu söylenti, zaten uzun zamandır
güven bunalımı yaşayan küresel Kripto para borsalarına karşı öfkeyi yeniden alevlendirdi.
Ben yıllardır yazıyorum: Kripto para borsaları, dijital birer ‘kumarhane ve mahalle
kuyumcuları’ düzeni içinde işliyor. Rezerv ispatı (proof of reserve) yapamıyorlar. Daha
doğrusu yapmak istemiyorlar. Çünkü bu sistemin kazananı zaten hiçbir zaman küçük
yatırımcı olmadı. Parayı toplayan bir sabah ortadan kayboluyor, tıpkı bir “exit scam”
senaryosundaki gibi.
2021’de kaleme aldığım “Blokzincirin İhaneti” başlıklı yazımda da belirtmiştim: “Bu
sistemin görünmeyen eli, özgürlük değil, yeni bir finansal tahakkümdür.”
Bugün de tablo değişmiş değil. Kripto paralar, yoksullar için doğdu, ama zenginlerin elinde
büyüdü. Merkeziyetsiz finans (DeFi) ideali, çoktan merkezi bir düzene evrildi. Artık birkaç
büyük borsa ‘Binance, Coinbase, OKX’ dijital paranın kaderini tayin ediyor. Bu platformlar,
kimin kazanacağını, kimin batacağını belirleyen sessiz imparatorluklar gibi çalışıyor.
Ama asıl kaybeden kim?
Berberde dediler şu coin “X5 yaptı” diye gece ekran başında umutla yatırım yapan, sabah
kapısında Porsche beklerken hesabı sıfırlanan milyonlarca küçük yatırımcı. Onlar, Kripto
okuryazarlığı zayıf, finansal rehberliği olmayan, umudunu ‘bir gecede zengin olma’ masalına
bağlamış kitleler.
2009–2025 arasında çöken ve dolandırıcılıkla anılan Kripto borsaları
Yıl Borsa Adı Ülke Olay
2011 Bitcoinica Yeni Zelanda 43.000 BTC çalındı, site kapandı.
2014 Mt. Gox Japonya 850.000 BTC kayboldu, iflas etti.
2017 Bitconnect Hindistan/ABD Ponzi sistemi çöktü, milyarlarca dolar kayıp.
2019 QuadrigaCX Kanada Kurucusu “öldü”, 190 milyon $ kayboldu.
2020 FCoin Çin 130 milyon $ açık, “sistem hatası” bahanesiyle kapandı.
2021 Thodex Türkiye Kurucu Faruk Fatih Özer yurt dışına kaçtı.
2021 Africrypt Güney Afrika 3.6 milyar $’lık kayıp, kardeş kurucular iz bırakmadan
kayboldu.
2022 FTX Bahamalar Sam Bankman-Fried dolandırıcılıktan tutuklandı.
2023 Hotbit Çin Kara para aklama soruşturması sonrası kapandı.
2024 JPEX Hong Kong 200 milyon $’lık dolandırıcılık, 20 kişi tutuklandı.
2025 BlueBit ABD Kullanıcı fonlarını manipüle ettiği gerekçesiyle
soruşturma altında.
Kripto ekosistemi, görünürde şeffaf; ama gerçekte sisli bir labirent.
Binance gibi devler, rezerv raporlarını bağımsız denetimlere açmıyor. ‘Güvenli ticaret’
sloganları ise yatırımcıyı rehavete sürüklüyor. Gerçek şu: Hiçbir Kripto borsası tam
anlamıyla güvenli değildir.
Ve işte asıl ironisi “Satoshi Nakamoto’nun 3 Ocak 2009’da bankalara güvenmeyelim”
diyerek başlattığı bu devrim, 2025’te “borsalara güvenmeyelim” noktasına geldi.
Sistem, özgürlük vaadiyle başladı; ama bugün, servet transferinin
