Temsilciler Meclisi’ne sunulan yeni tasarı Türkiye’yi Avrupa’dan çıkarıp Ortadoğu ülkesi olarak sınıflandırmayı öneriyor. Tasarı henüz yasalaşmadı, ancak yankıları büyük
ABD Temsilciler Meclisi’ne 5 Mart 2025 tarihinde sunulan H.R.1890 numaralı yasa tasarısı, Türkiye’nin diplomatik statüsünü kökten değiştirmeyi hedefliyor. Tasarıya göre Türkiye, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın “Avrupa ve Avrasya Bürosu” (Bureau of European and Eurasian Affairs) kapsamından çıkarılarak “Yakın Doğu Bürosu”na (Bureau of Near Eastern Affairs) kaydırılacak. Bu durum Türkiye’nin artık ABD nezdinde Avrupa değil, Ortadoğu ülkesi olarak değerlendirilmesi anlamına geliyor.
Tasarının gerekçesinde Türkiye’nin son yıllarda Avrupa ile olan ilişkilerinde zayıflama, Rusya, Çin ve İran ile yakınlaşma, Hamas’a verilen destek, Doğu Akdeniz’deki gerginlikler ve demokrasi-hukuk alanındaki gerilemeler sıralanıyor. Tasarı, Türkiye’nin Batı’nın güvenlik çıkarlarıyla artık çelişen bir dış politika izlediğini savunuyor.
Ancak bu öneri şu anda yalnızca bir tasarı. ABD Kongresi’nde yasalaşması için hem Temsilciler Meclisi hem de Senato’dan geçmesi ve Başkan’ın onaylaması gerekiyor. Dolayısıyla herhangi bir diplomatik sınıflandırma değişikliği henüz yürürlükte değil.
Uzmanlara göre tasarının kabul edilmesi, ABD’nin Türkiye’ye yönelik politikalarında sembolik ama önemli bir değişikliği işaret eder. Ancak bu değişiklik, Avrupa Birliği üyelik süreci, Gümrük Birliği anlaşmaları ya da diğer ülkelerin Türkiye’ye yönelik vize politikaları üzerinde doğrudan bir etkide bulunmaz. “AB kapıları sonsuza dek kapanıyor” ya da “Türkiye küresel izolasyona sürükleniyor” gibi ifadeler, haberin bağlamından koparılmış abartılı yorumlardır.
Diplomatik sınıflandırmalar ülkeler arası ilişkilerde imaj açısından önem taşısa da, bu tasarının kabulü Türkiye’nin uluslararası statüsünü otomatik olarak değiştirmez. AB kararlarını Avrupa Birliği kurumları verir, ABD Kongresi değil.
Kaynaklar:
- U.S. Congress – H.R.1890 “Turkey Diplomatic Realignment Act”
- Rep. Brad Schneider – Basın Açıklaması
- Congressional Research Service – Legislative Tracker
Uluslararası Politika uzmanlarının değerlendirmeleri (BBC, Politico, Al Monitor)
