Kopenhag – Danimarka’da 1 Temmuz 2025’ten itibaren yürürlüğe giren yeni yasa ile kadınlar da artık erkeklerle aynı koşullarda zorunlu askerlik sistemine tabi tutulacak. Meclisten geniş katılımla geçen yasa, “cinsiyet eşitliği” ilkesi çerçevesinde kadın ve erkek vatandaşların orduya katkısını eşit temele oturtmayı hedefliyor.
Askerlik Süresi 11 Aya Çıkarıldı
Yeni düzenleme ile birlikte zorunlu askerlik süresi de uzatıldı. Daha önce 4 ila 10 ay arasında değişen askerlik hizmeti, tüm yükümlüler için 11 ay olarak belirlendi. Savunma Bakanı, bu değişikliğin Danimarka Silahlı Kuvvetleri’nin personel ihtiyacını karşılamayı amaçladığını belirtti.
Danimarka’da Zorunlu Askerlik Nasıl İşliyor?
Danimarka’da 18 yaşını dolduran her vatandaş, “Værnepligt” adı verilen zorunlu askerlik sistemine tabi. Ancak sistem, tamamen doğrudan çağrıya değil, bir kura çekilişi (lodtrækning) esasına dayanıyor. Bu kura sistemi kadın ve erkek tüm gençler için geçerli olacak.
Kura Sonucunda Üç Seçenek Var:
- Gönüllü Askerlik (“Ja tak”): Kurada “askere gitmek istiyorum” seçeneğini işaretleyen kişiler, silahlı kuvvetlerde görev almak üzere çağrılıyor. Kadınlar da artık bu kuraya katılmakla yükümlü.
- Kamu Hizmeti Alternatifi: Gönüllü askerliği seçen bireyler, isterlerse kamu sektöründe sivil hizmet yaparak askerlikten muaf olabiliyorlar. Bu hizmet türü, yaşlı bakım evlerinde çalışma, belediye hizmetlerine destek gibi alanlarda görev almayı kapsıyor.
- Muafiyet veya Erteleme: Sağlık sorunları, eğitim durumu ya da belirli sosyal durumlar nedeniyle bireyler askerlikten geçici veya kalıcı olarak muaf tutulabiliyor. Ayrıca her yıl silahlı kuvvetlerin ihtiyacından fazla başvuru olması durumunda bazı gençler kura ile sistem dışında bırakılıyor.
Kadınlar İçin Ne Değişti?
Şimdiye dek Danimarka’da kadınlar gönüllü olarak askere yazılabiliyorlardı, ancak bu yeni yasa ile birlikte kadınlar da artık zorunlu askeri kura sistemine otomatik olarak dahil edilecek. Bu, kadınların da erkeklerle aynı yükümlülük ve seçeneklerle karşı karşıya kalması anlamına geliyor.
Danimarka Ordusu Neden Genişletiliyor?
Uzmanlara göre bu reformun arkasındaki nedenlerden biri, Avrupa’da artan güvenlik kaygıları ve NATO ile yapılan kolektif savunma anlaşmaları çerçevesinde Danimarka’nın askeri kapasitesini artırma hedefi. Ayrıca, 2030’a kadar Danimarka Silahlı Kuvvetleri’nin personel sayısını %40 oranında artırması planlanıyor.
Toplumdan Gelen Tepkiler
Yeni uygulama ülkede hem destek hem de eleştiri topladı. Cinsiyet eşitliği savunucuları, kadınların da aynı yükümlülüklerle vatandaşlık görevini paylaşmasının önemli bir adım olduğunu belirtirken, bazı çevreler bu zorunluluğun bireysel özgürlüklere müdahale olduğunu savunuyor.
