Kopenhag, 30 Eylül 2025
ABD Kongresi bütçe üzerinde anlaşamayınca hükümetin kapanma riski yeniden gündemde.
ABD’de federal hükümetin harcamalarını düzenleyen bütçe yasası (finanslov) konusunda Cumhuriyetçiler ve Demokratlar arasında derin bir anlaşmazlık yaşanıyor. Mevcut bütçenin süresi 30 Eylül’de doluyor. Yeni bir anlaşma sağlanamazsa, birçok kamu kurumu kapanacak ve yüz binlerce federal çalışan maaşsız kalacak.
Geçmişte Ne Oldu?
ABD tarihinin en uzun hükümet kapanması, 2018–2019 yıllarında 35 gün sürmüş ve ülke ekonomisine milyarlarca dolarlık zarar vermişti. 2013’teki kapanma 16 gün, 1995–1996’daki kriz ise 21 gün devam etmişti. Bu örnekler, bugünkü krizin ciddiyetini ortaya koyuyor.
Avrupa ve Dünya Ekonomisine Yansımaları
ABD’deki bütçe krizleri sadece Washington’u değil, küresel piyasaları da sarsıyor.
- Avrupa borsaları: Belirsizlik, Avrupa borsalarında dalgalanmaya yol açıyor. Özellikle dolar/Euro kurundaki hareketlilik, ihracat yapan Avrupa şirketlerini etkiliyor.
- Enerji ve emtia fiyatları: ABD ekonomisinin duraklaması, petrol ve doğalgaz fiyatlarında düşüşe neden olabilir. Ancak bu durum enerjiye bağımlı Avrupa ülkelerinde farklı dengeler yaratabilir.
- Küresel güven: ABD’nin mali istikrarsızlığı, yatırımcı güvenini zedeliyor. Avrupa Birliği içinde bazı siyasetçiler, “ABD’ye aşırı bağımlılığın risklerini” tartışmaya açtı.
- Türkiye ve diğer gelişen ekonomiler: Doların değer kazanması veya kaybetmesi doğrudan finansal piyasalara yansıyor. Yatırımcılar güvenli liman olarak altına ve İsviçre frangına yöneliyor.
Önümüzdeki Günler
Tarafların kısa vadeli bir uzatma üzerinde anlaşma ihtimali konuşuluyor. Ancak anlaşmazlık derinleşirse, yeni bir uzun süreli kapanma (shutdown) gündeme gelebilir. Bu da sadece ABD’yi değil, Avrupa’dan Asya’ya kadar tüm dünyayı ekonomik anlamda etkileyecek.
Kaynak: Reuters, Washington Post, Federal News Network, HKLaw
