Akraba Kavimler, Ayrı Dünyalar: Araplar ve Yahudiler

Ortadoğu’nun Kökleri Ortak: Diller, İsimler, İnançlar

Araplar ve Yahudiler, tarih boyunca hem birbirlerine akraba kavimler olmuş hem de siyasi-dini çatışmaların iki karşı kutbu haline gelmişlerdir. Bu çelişki, çoğu zaman göz ardı edilen bir gerçeği gizler: Bu iki halk aynı kökene, benzer dillere ve ortak tarihsel inançlara sahiptir.

Hem Arapça hem de İbranice, Sami dil ailesine aittir. Bu nedenle, birçok kelime ve ifade birbirine benzer. Örneğin;

• Arapların “Selâmün Aleyküm” selamı, İbranice “Şalom Alehem” (barış üzerinize olsun) ifadesiyle neredeyse birebir aynıdır.
  
• Aynı durum bazı özel isimlerde de görülür:
  
  • İbrahim ↔ Abraham
    
  • Musa ↔ Moshe (Moses)
    
  • Harun ↔ Aharon
    
  • Davut ↔ David
    
  • Süleyman ↔ Shlomo (Solomon)
    
  • Yunus ↔ Yonah
    
  • Zekeriya ↔ Zekharia
    
  • İshak ↔ Isaac (Yitzhak)
    
  • İsmail ↔ Yishmael
    

Bu isimler yalnızca benzeşmekle kalmaz; aynı zamanda her iki dinin kutsal kitaplarında ortak figürler olarak yer alır.

Kutsal Kitaplarda Ortak Hafıza: Tevrat ve Kur’an’daki Benzerlikler

Dinî Köklerde Aynı Ata: İbrahim ve Ortak Peygamberler

Arap-Yahudi sorununun özünü anlamak için yalnızca siyasete değil, kutsal metinlere de bakmak gerekir.

Hem Yahudilik hem de İslam, Tevrat’ta geçen peygamberleri kutsal kabul eder. Kur’an, birçok bakımdan Tevrat’ın devamı ya da teyidi gibi okunabilir. Bazı temel benzerlikler:

• Nuh’un Gemisi: Her iki kitapta da tufan anlatılır.
  
• Adem ve Havva: İlk insan çifti anlatısı aynıdır.
  
• Yusuf’un Kıssası: Tevrat’taki “Yosef” anlatısı ile Kur’an’daki Yusuf Suresi paraleldir.
  
• Musa’nın Firavun ile Mücadelesi: Her iki kitapta merkezi anlatıdır.
  
• On Emir: Tevrat’ta Sina Dağı’nda verilir, Kur’an’da da içerik olarak yer alır.
  
• Kutsal Topraklar Meselesi: Yahudilikte “Vaat Edilmiş Topraklar” fikri vardır. Kur’an’da ise bu konu farklı bir bağlamda ele alınır ama İbrahim’in soyuna değinilir.
  

Arap-Yahudi Sorununun Dinî Kaynağı Nedir?

Çatışmanın kökeninde birçok etken bulunsa da en temel dinî dayanak, Vaat Edilmiş Topraklar meselesidir. Yahudilik inancına göre, Tanrı İbrahim’e ve onun oğlu İshak’ın soyuna (Yahudiler) Kenan diyarını (bugünkü İsrail ve Filistin topraklarını) vaat etmiştir.

Oysa İslam geleneğinde İbrahim’in ilk oğlu İsmail, Arapların atası kabul edilir ve İbrahim’in duası Mekke’de Kâbe’nin inşası ile sembolleşir.

Bu iki soy arasındaki ayrım, tarihsel süreçte kutsal topraklar üzerinde hak iddiasına dönüşmüştür. Dinî metinler, modern siyasete gerekçe olarak sunulmuştur.

İki Din, Birçok Ortak İnanç

Sonuç: Akrabalık Kan Bağıyla Değil, Anlayışla Kurulur

Araplar ve Yahudiler, genetik, dilsel ve tarihsel olarak ortak bir geçmişi paylaşan iki halktır.

Aynı peygamberlere inanmış, benzer dini ritüeller uygulamış, aynı topraklar üzerinde yaşamışlardır.

Bugünkü çatışmalar ise çoğu zaman bu ortak geçmişi unutarak, dini metinleri siyasi birer silaha dönüştürmenin ürünüdür.

Gerçek barış, kökenleri inkâr ederek değil, ortak değerleri hatırlayarak mümkündür.